دندان قروچه (براکسیسم) چیست؟ | عوارض + روش های درمان

دندان قروچه یا براکسیسم (Bruxism) یک اختلال دندانی است که در آن فرد به طور ناخودآگاه و غیر ارادی دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهد یا ساییده می‌ کند. این اختلال می‌ تواند در طول روز یا در هنگام خواب رخ دهد. دندان قروچه می‌تواند در طی زمان باعث خرابی و آسیب به دندان‌ ها و فک‌ شود. این مشکل می‌تواند تمام دندان‌ها یا فقط دندان‌ های جلویی را درگیر کند. همچنین می‌تواند علائم ساده‌ ای مانند سردرد، گوش درد و یا نشانه‌ های دیگری مانند اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) داشته باشد.

دلایل دندان قروچه یا براکسیسم

درباره علت دقیق براکسیسم نمی توان اظهار نظر کرد، اما ممکن است عوامل مختلفی در بروز این اختلال نقش داشته و موثر باشند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استرس و فشار روانی: استرس و اضطراب یکی از شایع‌ترین علل دندان قروچه است.

عوامل فیزیکی و عادات بد دهانی: عادات بد دهانی مانند مکیدن انگشت یا ناخن نیز می‌توانند باعث دندان قروچه شوند؛ به طور کلی  فشار های فیزیکی بر دندان‌ ها یا مفاصل فک ممکن است به براکسیسم منجر شوند.

اختلال در خواب: اختلالاتی مانند آپنه خواب نیز می‌توانند باعث براکسیسم شوند.

مشکلات دندانی: مشکلاتی مانند نامرتبی یا کج بودن دندان‌ ها می‌توانند باعث دندان قروچه شوند.

عوامل ژنتیک: برخی از افراد به علت وراثت و سابقه خانوادگی ممکن است به دندان قروچه تمایل داشته باشند.

راه های جلوگیری از براکسیسم چیست؟

 

• • استرس خود را مدیریت کنید و برای کاهش استرس می توانید از افراد متخصص کمک بگیرید و یا تمرینات آرام‌سازی مثل یوگا و تمرینات تنفسی می‌توانند به کنترل استرس و فشارهای ناشی از عوامل روانی کمک کنند.

• • از عادات بد دهانی مانند جویدن مداد، مکیدن انگشت یا ناخن اجتناب کنید.

• • درمان اختلالات خواب نیز یکی از راه های جلوگیری از براکسیسم می باشد. 

• • گاهی روش‌ های درمان مشکلات دندانی مثل ترمیم‌ های دندانی و یا ارتودنسی نیز ممکن است لازم باشد.

 

• • استفاده از نایت گارد: محافظ شبانه یا نایت گارد می‌تواند به عنوان یک راهکار حفاظتی برای جلوگیری از سایش دندان‌ها و کاهش فشارهای ناشی از براکسیسم مورد استفاده قرار گیرد. نایت گارد به شکل قالبی از دندان‌های فرد ساخته می‌شود و معمولاً در شب استفاده می‌شود تا در هنگام خواب از دندان‌ها در برابر فشار و ساییدگی محافظت می‌کند. 

 

• • مشاوره روان‌درمانی: در برخی موارد، مشاوره روان‌ درمانی می‌تواند به مدیریت استرس و اضطراب کمک کند.

پیشنهاد میکنیم با یک دندانپزشک یا متخصص مشورت کرده تا بهترین راهکارها را با توجه به میزان براکسیسم ارائه دهد و به بهبود و مدیریت این اختلال دندانی کمک کند.

دندان قروچه و عوارض آن

دندان قروچه می‌تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد، از جمله:

 

• • مشکلات دندانی و دهانی ( از قبیل درد و ناراحتی در فک، صورت، حساسیت دندان ها، تخریب مینای دندان و آسیب به مفصل فک)

• • گوش درد و سردرد صبحگاهی 

مشکلات دندانی (درد و ناراحتی در فک، صورت یا دندان‌ها)

دندان قروچه می‌تواند باعث درد و ناراحتی در فک، صورت یا دندان‌ها شود. این درد معمولاً در صبح هنگام بیدار شدن از خواب بیشتر است و یا زمانی که باعث حساسیت دندان‌ها شود، این حساسیت معمولاً در هنگام جویدن غذا یا نوشیدن مایعات سرد احساس می‌شود. براکسیسم ممکن است باعث تخریب مینای دندان شود که این تخریب موجب حساسیت بیشتر دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود.

براکسیسم می‌تواند باعث تورم فک شود و این تورم معمولاً در صبح هنگام بیدار شدن از خواب بیشتر است.

اگر دندان قروچه منجر به آسیب به لثه‌ها شود، این آسیب ممکن است باعث خونریزی لثه، تورم لثه یا تحلیل لثه شود.

گوش درد و سردرد صبحگاهی

سردرد و گوش درد معمولاً در اثر انقباض عضلات فک ایجاد می‌شود. هنگامی که افراد دچار مشکلات دهان و دندان قروچه می‌شوند لازم است که برای تشخیص سردرد ناشی از دندان قروچه به دندانپزشک و متخصص مراجعه نمایند.

روش های درمان دندان قروچه

حال پس از بررسی دلایل بروز دندان قروچه و راه های پیشگیری از آن، به سراغ راه های درمان دندان قروچه می رویم. درمان براکسیسم به میزان و شدت اختلال بستگی دارد. در برخی موارد مراجعه به دندانپزشکی، کمک گرفتن از روانشناس ها و روشهای تقویت آرامش همچون مدیتیشن می تواند در درمان براکسیسم بسیار موثر باشد. در ادامه به طور کامل راه حل های ممکن برای درمان دندان قروچه را بیان می کنیم:

 

• • استفاده از نایت گارد: نایت گارد برای حل مشکل براکسیسم در دهان قرار می‌ گیرد و از دندان‌ ها در برابر فشار و ساییدگی به خوبی محافظت می‌کند.

• • مدیریت استرس: همانگونه قبلا هم اشاره کرده بودیم، مدیریت استرس می‌تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند. گاهی لازم است با تجویز پزشک، از داروهای ضد استرس استفاده نمایید تا میزان استرس کاهش یابد.

• • داروهای شل‌کننده عضلات با تجویز پزشک: دارودرمانی و استفاده از داروهای شل‌ کننده عضلات می‌ توانند به کاهش انقباضات عضلات فک کمک کنند.

• • درمان‌ های رفتاری: درمان‌ های رفتاری می‌ توانند به تغییر عادات بد دهانی که باعث دندان قروچه می‌ شوند کمک کنند.

همچنین توصیه می کنیم از مصرف نوشیدنی ها و غذاهای کافئین دار مانند نوشابه، قهوه و … پرهیز کنید. بهتر است برای تشخیص دقیق و درمان موثر، با دندان‌پزشک متخصص مشورت کنید. آنها می‌توانند بر اساس وضعیت شما، راهنمایی لازم را ارائه دهند و در صورت نیاز نایت گارد مناسب شما را تهیه نمایند یا به متخصص روان درمانگر ارجاع می دهد.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در این مقاله به بیان دلایل، روشهای جلوگیری و راه های درمان دندان قروچه پرداختیم. براکسیسم در درازمدت می تواند آسیب ها و مشکلات زیادی را بوجود آورد پس اگر تصور می کنید که از این اختلال رنج می برید و دندان های شما آسیب دیده یا سردرد یا گوش درد دارید، با کلینیک دندانپزشکی دکتر زهرا محتشم راد تماس گرفته و پس از ویزیت و معاینه، طبق دستور پزشک پیش بروید.